Πού πηγαίνει η τέχνη σήμερα

του Δρ Πλάτωνα Αλεξίου

Εικαστικός- Designer-Ιστορικός της Τέχνης – Τεχνοκριτικός AICA

Το εικαστικό λεξιλόγιο, τις τελευταίες δύο τουλάχιστον δεκαετίες, έχει «εμπλουτιστεί» και «διευρυνθεί», όχι απλά απερίγραπτα, αλλά και ανεξέλεγκτα με υλικό που κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει. Το υλικό αυτό συχνά προέρχεται από άλλους χώρους, όπως λ.χ η performance συνδέεται με το θέατρο και το χορό-περίπτωση Abramovic που χτυπιέται στις κολώνες ή ξυραφίζεται δημόσια, κ.ά.). Άλλοτε παριστάνεται ως τέχνη το ειδεχθές, το αφελές, το κενό, το πρόχειρο κ.ά., χωρίς να υπόκειται σε στοιχειώδη, έστω υποκειμενικά κριτήρια, ως οφείλει, για να ονοματίζεται τέχνη. Ως εκ τούτου το «δόγμα» για κάποιους καλλιτέχνες ή συλλέκτες ή θεωρητικούς πως «όλα και τα πάντα μπορούν να είναι τέχνη» είναι αέρας.

Τέχνη, λοιπόν, χωρίς κριτήρια, είτε είναι performance art, είτε είναι πολλές από τις εγκαταστάσεις σήμερα (λ.χ. φετινή συμμετοχή στη Biennale) ή πολλές περιπτώσεις με Media ή ready made κ.ά, προσφέρει μια εφήμερη απόλαυση σε πολύ λίγους και «εκλεκτούς», με ημερομηνία σύντομης λήξης. Σε αυτή την παγίδα, δυστυχώς, έχουν πέσει και οι επιλογές του ΕΜΣΤ (λ.χ. Θεολογίες, Διαπολιτισμοί και το χειρότερο η έκθεση της Κορεάτισας Κιμσούτσα-όλες με υψηλό δημόσιο κόστος-), σε αντίθεση με τις επιλογές της Εθνικής Πινακοθήκης ή του Μουσείου Μπενάκη ή της Ένωσης Τεχνοκριτών AICA-AΘΗΝΑ by Art).

Η Εικαστική Τέχνη –κάθε μορφής- πρέπει να επικοινωνεί με τους ανθρώπους, να υπόκειται, έστω σε στοιχειώδη κριτήρια, έτσι ώστε να παίρνει τη θέση της στη ψυχή του ανθρώπου. Δεν εννοώ, ότι η τέχνη σήμερα πρέπει να γυρίσει στη δωρική έκφραση της αρχαιότητας. Πρέπει, ωστόσο, αφού κρατήσει κάποια στοιχεία, με κριτήρια, να εξελίσσεται, να γίνονται πειραματισμοί, να εμπλουτίζεται με νέα υλικά και τη τεχνολογία, να στέκεται πλάι και με σεβασμό στην καλώς ή κακώς επερχόμενη παγκοσμιοποίηση. Όμως, απαραίτητο μέλημά της είναι να προσφέρει αισθητική συγκίνηση. Το πνευματικό αυτό προϊόν της να αντέχει στο χρόνο, να πλάθεται από τον άνθρωπο και να θέλει να το δει και να το ξαναδεί ο θεατής. Σύντομα, πιστεύω, ότι θα υπάρξει μεταστροφή στα εικαστικά τεκταινόμενα με γνώμονα τα κριτήρια, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, το κάλος, την ευγένεια και τη διαχρονικότητα.