Π του Ντάρεν Αρονόφσκι

Κριτική της ταινίας Π του Ντάρεν Αρονόφσκι

του Γιώργου Λαμπίρη

Για τον Μαξ Κοέν, ο υπαρκτός κόσμος που μας περιβάλει και μας περιλαμβάνει κρύβει μια άλλη αόρατη πραγματικότητα. Εκείνη των μαθηματικών τύπων κι εξισώσεων. Αποκομμένος από τη “πραγματική ζωή”, αναζητά το ένα και μοναδικό πρότυπο που θα ερμηνεύει τα πάντα. Από τις κινήσεις των φύλλων στα δέντρα και τις αναταράξεις του νερού στην επιφάνεια μιας λίμνης μέχρι τις τιμές στο χρηματιστήριο. Μια φρενήρης σταυροφορία που ακροβατεί ανάμεσα στην ιδιοφυία και τη παράνοια.

Είναι γνωστό πως παρόμοια θεωρία έχει εκφράσει και ο διάσημος θεωρητικός φυσικός Στήβεν Χόκινς. Εντούτοις, τέτοιου είδους πρότυπο μένει ακόμη ν’ ανακαλυφθεί. Παρόλο που η ταινία ασχολείται μ’ ένα θέμα τόσο μεγαλεπήβολο και σχεδόν ασύλληπτο, δεν χάνει ποτέ τον ψυχαγωγικό της χαρακτήρα. Αυτός άλλωστε είναι πρωτίστως και ο σκοπός του κινηματογράφου. Το σενάριο είναι σφιχτοδεμένο, χωρίς ασάφειες και κενά και η ιστορία συναρπαστική από την αρχή μέχρι το τέλος.

Συγκεντρώνοντας όσα χρήματα μπορούσε από συγγενείς και φίλους, ο ταλαντούχος σκηνοθέτης Ντάρεν Αρονόφσκι απέδειξε ότι το σινεμά, περισσότερο από χρήματα, χρειάζεται πάθος και τόλμη. Με περίσσια δεξιοτεχνία και τσαμπουκά καταγράφει τη τραγική σύγκρουση του ήρωα με το πεπρωμένο του. Οι επιρροές του Κρόνενμπεργκ και του Λίντς είναι έκδηλες. Η απειλή δεν έρχεται από έξω, αλλά κατοικεί μέσα μας. Το σώμα και το μυαλό αλληλεπιδρούν (Σκάνερς) ή αντικαθιστά το ένα το άλλο (Η Μύγα).

Στη ταινία του Αρονόφσκι, το “μικρόβιο” βρίσκεται στο μυαλό του Μαξ κι εξωτερικεύεται με τη μορφή μιας κολλώδους ουσίας, όμοια με αυτή που εκχύνεται από τον “εγκέφαλο” του υπολογιστή. Υπάρχει μια σχέση ανάμεσα στον Μαξ και το μηχάνημα. Εκείνος προσπαθεί να σπάσει την ανθρώπινη φύση σε αριθμούς κι εκείνο θέλει ν’ αποκτήσει συναισθήματα.

Η ασπρόμαυρη φωτογραφία της ταινίας θυμίζει έντονα το Eraserhead του Ντέβιντ Λιντς. Προβάλλει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τον κόσμο ο Μαξ Κοεν: σκληρό, εχθρικό, άσχημο. Ένα παιχνίδι Γκο, σαν αυτό που παίζει με τον δάσκαλό του Σολ.

Ο ηθοποιός Sean Gullette, πειστικότατος τόσο ερμηνευτικά όσο και φυσιογνωμικά, δούλεψε μαζί με το σκηνοθέτη το σενάριο. To βλέμμα του είναι τόσο ανατριχιαστικά πειστικό που δύσκολα μπορεί να τον φανταστεί κανείς σε άλλο ρόλο. Και πράγματι, μέχρι σήμερα, η καριέρα του μοιάζει να έλαμψε και να έσβησε σχεδόν ταυτόχρονα.

Το π είναι μια ταινία που κερδίζει τόσο το σινεφίλ κοινό όσο και τον απλό θεατή με τη δύναμη των εικόνων της και την οικουμενικότητα των μηνυμάτων της.